Herfstbos

Peter van den Braken zorgt voor een hevige confrontatie. We zien een bosven in de herfst, zeker. Maar toch eerst en vooral een overvloed aan kleuren. De schilder, meester in bossen en kleuren, weet dat die twee nooit overeen komen. In de herfst bereidt de natuur ons die schitterende confrontatie: we zien éérst de kleuren en dan, na de betovering van dat magische moment, pas het bos. Dus eerst komt, als we argeloos op het toneel van het Brabantse bosven verschijnen, de brutale overval van de natuur: de kleurenanarchie met fel groen, steenrood, helgeel, ja zelfs roze. Net als vuurwerk in een donkere nacht.

Na die confrontatie zakt de bezoeker weer terug in zijn oude gewoontes. De ogen zijn uitgewreven. Alles valt terug op zijn oude, gebruikelijke plaats en het bos en de kleuren vloeien als ‘vanzelfsprekend’ in één. Het element van verrassing is weg, het vuurwerk van de herfst is voorbij…

Peter van den Braken missie in dit schilderij is om dat ene brute moment van de zintuiglijke herfstervaring vast te houden. Dat die overvloed aan vehemente kleuren pijn aan de ogen doet, en dat het in die tijd van zijn levensdagen toen hij dit werk maakte (jaren ’30), eigenlijk niet mocht, doet er niet toe. Gelukkig maar voor het Goddelijke, uit de hemel gevallen, geschenk van het herfstspektakel.

 

Peter van den Braken werd geboren in 1896 in Eindhoven als zoon van Poulus Catharina (Pauw) van den Braken (1868-1963) en Maria Elisabeth Cecilia van Bakel (1894-1980). Hij was de jeugdvriend van Antoon Coolen, die ook landelijk vooral werd als streekromanschrijver van het Brabantse leven. Van den Braken was een bewonderaar van Vincent van Gogh. In het schildersdorp Heeze was de schilder Jan Kruysen zijn leermeester  en had hij contact met zijn zoon Antoon Kruysen. Van den Braken woonde op vele plaatsen en reisde veel. Hij liep vroeg van huis weg. En reeds op twaalfjarige leeftijd besloot hij Brabant te verlaten om met zijn schildersbenodigdheden de wereld rond te trekken. Maar zijn hart en ziel was en bleef Brabant. Zo werkte hij in zijn jonge jaren onder andere in Brussel, Maastricht, Nijmegen, Amsterdam, Kortenhoef, Parijs, Londen en Rome. Vroeg in zijn leven werkte hij ook in Zwitserland, Frankrijk en Portugal. Later enige tijd in Finland, Noorwegen, Noord-Amerika. in Canada (Montreal en Toronto), Palm Beach in Florida en in Mexico City. Hij maakte vooral landschappen en stillevens, waarbij hij uitging van zijn geheugen en van schetsen. Maar eerst en vooral was en bleef hij, in het spoor van Jan Kruysen en diens zoon Antoon, toch bij uitstek de schilder van het fraaie Brabantse landschap met haar typische boerderijen.