Oud Boerenhuis
Schilder: Peter van de Braken |
Afmetingen: 75 x 55, inclusief fraaie, oorspronkeiijke Art Deco lijst |
Signatuur: rechtsonder |
Techniek: Pastel op board |
Beschrijving
Dit boerenhuis is geconstrueerd in de vorm van drie op elkaar geplaatste, driehoekige vormen: het voetstuk van de heuvel, de woonlaag en het dak. Door die sterk verticaal gerichte opbouw in lagen -ondersteund door een hof aan de voorzijde- ontstaat een torenachtig geheel. Een manoeuvre met een bijzonder artistiek effect, versterkt door uitbundig kleurgebruik. Het bouwwerk heeft door de schuin naar boven en beneden hellende vloer een ‘onbewoonbare’ vorm. De geest verdringt de materie. Ja, deze boerderij is onbewoonbaar verklaard door Gods geest. Als hier geen boer huist, dan de geest van de boeren. De bijzondere, schone vorm van ‘de boerderij’ tart de verbeelding, en roept zelfs de vergelijking met een altaar op.
Het artistieke effect schikt zich naar ‘het wezenlijke’. Essentieel voor dit mysterieuze bouwwerk is de verwijzing van de getrapte driehoeken naar de drie-eenheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. De analogie tussen de Triniteit en de boerderij valt samen met de betekenis van armoede en soberheid. Dit werk geeft alle ruimte voor het geloof. Het belichaamt het leven en lot van de armoedige boeren, ‘de armen van geest’.
Kruysen en zijn navolger van den Braken ging het dus niet om deze of gene herkenbare boer of boerderij. Beiden zijn zinnebeelden van de krachtige ziel van het boerenbestaan. De speciale vorm van de boerderij ‘heiligt’ het licht uit Gods handen. De bond tussen het geloof en het boerenbestaan is ook sterk aanwezig bij Jozef Israëls, de meester van de Haagse School. En verder bij Francois Millet en Jules Breton, de Franse inspiratiebronnen van Vincent van Gogh.
Biografie
Peter van den Braken werd geboren in 1896 in Eindhoven als zoon van Poulus Catharina (Pauw) van den Braken (1868-1963) en Maria Elisabeth Cecilia van Bakel (1894-1980). Hij was de jeugdvriend van Antoon Coolen, die ook landelijk vooral werd als streekromanschrijver van het Brabantse leven. Van den Braken was een bewonderaar van Vincent van Gogh. In het schildersdorp Heeze was de schilder Jan Kruysen zijn leermeester en had contact met zijn zoon Antoon Kruysen.
Van den Braken woonde op vele plaatsen en reide veel. Hij liep vroeg van huis weg. En reeds op twaalfjarige leeftijd besloot hij Brabant te verlaten om met zijn schildersbenodigdheden de wereld rond te trekken. Maar zijn hart en ziel was en bleef Brabant.
Zo werkte hij in zijn jonge jaren onder andere in Brussel, Maastricht, Nijmegen, Amsterdam, Kortenhoef, Parijs, Londen en Rome. Vroeg in zijn leven werkte hij ook in Zwitserland, Frankrijk en Portugal. Later enige tijd in Finland, Noorwegen, Noord-Amerika. in Canada (Montreal en Toronto), Palm Beach in Florida en in Mexico City.
Hij maakte vooral landschappen en stillevens, waarbij hij uitging van zijn geheugen en van schetsen. Maar eerst en vooral was en bleef hij, in het spoor van Jan Kruijsen en diens zoon Antoon, toch bij uitstek de schilder van het fraaie Brabantse landschap met haar typische boerderijen