Brabantse Boerenschuur

Hans Nieser schildert Brabantse boerenschuren in hun kracht. In de traditie van de Brabantse schilderkunst rond 1900 zijn boerderijen iconen van een even gelukkig als tragisch boerenleven. Maar hoe weet Nieser te overtuigen?

Eerst en vooral door de compositie. Vorm en inhoud hangen door genoemd idee nauw samen. Nieser zet de schuur dominant neer. En niet alleen door de grote oppervlakte ervan op het doek. De kracht van het schilderij is de combinatie van een dwingende rechthoek, de romp van de schuur, met een grote driehoek als prominent deel van het zadeldak. Alle overige delen van de schuur treden daarvoor terug in benedenwaartse lijnen. Het gevolg van dit perspectief is dat de top van de forse driehoek de vorm van een toren heeft, die boven alles uitsteekt. Fraai is ook de buffer van de achterliggende, belendende boerderij. Die fungeert als een soort ‘zijbeuk’. De daklijn van de schuur loopt daardoor in zijwaartse richting door. Door dat vormenspel ontstaat een krachtig, glorieus bouwwerk. Daarin slaapt, waakt en werkt de harde geest van de boerenarbeid. Let ook op het raam met venster dat is pikzwart en gunt ons geen blik naar binnen. Dat blijft een mysterie. De houten staldeur ademt dezelfde geest.

Toch is er tegelijkertijd veel zachtheid en intimiteit. Zoals het weelderige stro met het weke mos op het dak. Een feest om naar te kijken! En verder smeuïg opgemetselde pannen, terwijl de overgang van dak naar de lage zijkant soepele afgeronde lijnen volgt. Zo is de schuur niet de spreekwoordelijke kolos op lemen voeten, maar komt hij tot leven, wordt tastbaar en beminnelijk. Ook het coloriet laat de schuur stralen. Zie hoe aan de voorzijde haar maagdelijk wit pleister liefdevol tintelt. Ervaar ook de kracht van het contrast door de gitzwarte band aan de onderkant van de schuur. Verder is er de pracht van het gebladerte van de boom die de schuur koelte toewuift. Op aarde kruipt in haar directe nabijheid nederig fris groen. De kracht van deze boerenschuur wordt niet door de schaduw van de zon gebroken. Behalve een dun reepje schaduw, net onder het dak, ontbreekt die.

Nieser’s doel is duidelijk, Zijn schuur is een boerenzetel, middelpunt en bron van ongebroken, zachte kracht.

Biografie 

Hans Nieser (1885 – 1943) was schilder, tekenaar en etser. Hij was leerling van L. Senf. Hij maakte in 1914 deel uit van de gemeenschap van kunstenaars die in Brabantse Heeze actief waren. Zijn schilder- of etswerk is van hoge kwaliteit, maar is schaars en komt dus zelden op de markt.