Brabants interieur met boerenechtpaar

Beschrijving

Een tafereel dat zich ontelbare malen in de Brabantse boerderijen heeft afgespeeld. Een boer die zijn pijp rookt en dicht bij het houtvuur uitrust van het harde werk. Tegenover hem zit zijn vrouw. Zij houdt een schaal met ongeschilde aardappels in positie door met één been op een voetbankje te rusten. Naast haar staat het resultaat van haar werk: een pan met goudgele aardappels, ondergedompeld in water. Omgekeerd benut de boer zijn been als tafel om op te leunen en gemakkelijker zijn pijp te kunnen roken. Gelukkig kennen we de namen van het echtpaar. Het zijn Trien en Kobus Engelen in hun boerderij op Strabregt in Heeze. Het kan zijn dat Antoon van Domburg tjdens deze scéne aanwezig was. Maar waarschijnlijker is dat hij het schilderij gemaakt heeft op basis van een foto (zie productgalerij).

Toch draagt van Domburg veel bij. Het licht in dit heldere werk is egaal. Van Domburg heeft de boer en boerin en hun eenvoudige huishoudelijke voorwerpen zonder schaduw geschilderd. Zo treden ze in al hun volheid naar voren. Er is enig contrast door de aanwezigheid van een raam en een geopende deur. Het licht treedt rustig aan de dag door de blanke muur om de haard heen. Maar het zachte licht straalt toch vooral uit de personen en voorwerpen zélf, die met zeer grote vaardigheid zijn geschilderd. Het straalt door de stofuitdrukking van hun gelaat. En evengoed als door de broek, het vest en het hemd van de boer, glinstert het fijn door het schort, het hemd en de muts van de boerin. Hier doen tot in detail uitgewerkte kleurnuances het werk. De schilder is als het ware ‘diep door het stof heengegaan’ om dit voor de kunstliefhebber nog tastbaarder te maken dan de foto vermag.

Fraai is de houding van het echtpaar, de mannelijke en vrouwelijke manier waarop ze op hun stoelen zitten, hun voeten plaatsen, verzonken zijn in hun gepeins en arbeid. Hoe authentiek is dit alles! Het verraadt de grote affiniteit en vertrouwdheid van de schilder met de menselijke werkelijkheid van zijn onderwerp. De liefhebber kan aan de hand van de schilder en de foto’s (zie productgalerij) teruggaan in de tijd en dit typische boereninterieur en haar omgeving binnentreden.

Productgalerij

1.  Portret van de schilder.

2. Zie voor een uitgebreide beschrijving van Trien van Engelen in haar omgeving: https://www.heemkundekring-hlz.nl/heemkronijken/item/791/trien-van-engelen-een-geschreven-portret De foto’s zijn afkomstig van die bron.

Biografie