Kempische boer met pijp

Beschrijving

Ieder mens bestaat -tast en wankelt- tussen twee diepe afgronden: een universum ‘buiten’ en ‘binnen’. De kloof en het mysterie is diep, maakt zelfs het onderscheid ‘buiten’ en ‘binnen’ misleidend. De kunstenaar is de laatst overgebleven profeet, die deze duisternis ten diepste beseft. Een wereld zonder kunst, hoe ijdel. Alleen verdiept wat er op het bord ligt.

Deze korte inleiding schetst de polaire krachten ‘buiten’ en ‘binnen’ die Gindra in dit werk onthult en doorgrondt. Het ‘buiten’ op dit schilderij afgebeeld als schimmige, schemerige achtergrond. Met zijn stevige penseelstreken laat Gindra in die nevels de tinten blauw, bruin, grijs, groen en wit dansen en dwarrelen. In dat vage omhulsel gaat de rook uit de pijp van deze boer, zijn levenskracht, onzichtbaar op. Laat het zo zijn dat de buitenwereld, de straten, gebouwen, enz. er evengoed als rook in opgelost is.

Dan het universum van zijn innerlijk. Gindra trekt de kijker naar dit schilderij naar het binnenste van de boer via het voertuig van zijn geconcentreerde aandacht. De boer leest, staart in het haardvuur, is in gebed, of in mijmering verzonken. Hij leeft, zweeft in dat ‘innerlijk’. Gindra focust alle aandacht op die diepere, onzichtbare laag, het binnenste van zijn innerlijk.

De toeschouwer voelt intuïtief hoe goed Gindra deze persoon moet hebben gekend. Alles valt op zijn plek. Dat blijkt ook. Deze boer is een vertrouweling met een naam. Het is Frans Feijen, een vast ‘model’ dat meermaals terugkomt in het werk van Gindra. (Zie hieronder bij ‘Productgalerij’)  Het schilderwerk, met vroeg signatuur (initialen) gemaakt omstreeks 1885, toont maximaal zijn boerenkracht, zijn ruigheid, met stevige en trefzekere penseelstreken als getuigen. Grove penseelstreken, schuin, dwars, grijs, wit, groen, blauw. Alles door en over elkaar heen gehaald. Kracht die door het medium van de kunst in dat ‘binnenste’ durft af te dalen, en moedig genoeg is om ‘naar buiten’ en weer terug te gaan.

Tussen dat alles speelt, haast onopgemerkt, een fijnzinnig motief. Zie de fel witte boord, een lichtgevende lijn, die de eenvoudige boer door al die schoonheid iets priesterlijks, iets heiligs schenkt. Zo zet Gindra in dit kunstwerk een stap verder. Binnen en buiten, in liefde verenigen door de band met de Schepper. Boerengrootheid in zijn kracht, midden tussen buiten en binnen neergezet.

Productgalerij

In de productgalerij diverse portretten van Frans Feijen, allen gemaakt door Joseph Gindra, maar tijdens sterk uiteenlopende momenten van het leven van zijn model.