De hut

De nederige hut is in het spoor van Vincent van Gogh een veel beproefd onderwerp van de Brabantse expressionisten. Onder meer Jan en Antoon Kruysen en Peter van den Braken zetten haar in menig werk luister bij. En terecht. De hut is immers dé onvergankelijke oervorm waarin mens, dier en natuur met, en door, elkaar samenleven.

Dit bouwsel, dat Kruysen optrekt met een gemengde techniek van pastel en potlood, legt van die eenheid getuigenis af. Het fraaie, contrastrijke zwart-wit zorgt voor kracht en beweging, maar ook voor transparantie. Zie de spanten, getrokken in de vorm van losse takken. De hut baadt en straalt daardoor in Goddelijk licht. En verder is verrassend de eenheid, het geheel, met de omringende bomen. Die lopen met hun takken van boven naar beneden verticaal door de hut heen. Zo tuigen de bomen haar met hun schoonheid op. Fraai zijn ook dwarsliggende, gevelde bomen aan de onderzijde die haar op hun beurt steun en profiel geven. Door die stevige barrière is de hut een veilige haven. Ten slotte, de forse korenhalmen aan de linkerzijde die haar lichtvoetig weelde geven.

Waar leidt dit alles toe? Tot een slotgedachte over de zin van de expressionistische kunst van Kruysen. Dit werk getuigt van de wens en weelde om dieper door te dringen in wat werkelijk is. Kunst wil door schoonheid openbaren. De bottom line is -denk ik- dat Kruysen geen ‘hut’ laat zien. Zijn bouwsel toont iets anders. De hut gaat staan voor, en is de expressie van, de samenhorigheid van het bestaande. Voor de kwetsbaarheid en daardoor onaantastbaarheid van wat is, en anders is. Een hut dus, die pas echt gaat leven en bewegen in het brandende licht van al haar genadig  gevelde bomen en takken.

Biografie